DOBOJ – Predsjednik Sjedinjenih Američkih Država Donald Tramp donio je odluku o produženju Nacionalnog vanrednog stanja u vezi sa Zapadnim Balkanom, koje je na snazi od 2001. godine. Ova odluka objavljena je 24. juna 2025. u zvaničnom „Federalnom registru“, a podrazumijeva nastavak primjene mehanizama za sankcionisanje pojedinaca i organizacija koje, prema ocjeni Vašingtona, podrivaju mir i stabilnost u regionu.
Vanredno stanje i dalje na snazi
Vanredno stanje prvi put je proglašeno 26. juna 2001. godine u vrijeme predsjednika Džordža Buša, a Trampova administracija sada ga je ponovo produžila za još 12 mjeseci. U obrazloženju se navodi da situacija u regionu i dalje predstavlja “neobičnu i izuzetnu prijetnju po nacionalnu bezbjednost i spoljnopolitičke interese SAD-a”.
Fokus ove mjere ostaje na destabilizaciji Bosne i Hercegovine, kršenju Dejtonskog mirovnog sporazuma, korupciji, ugrožavanju vladavine prava i prijetnjama suverenitetu i teritorijalnom integritetu država regiona.
Republika Srpska pod posebnim nadzorom
U fokusu američke politike posljednjih godina sve više se nalazi Republika Srpska. Sjedinjene Američke Države su već uvele sankcije brojnim funkcionerima iz ovog entiteta, uključujući i predsjednika Milorada Dodika, a ova odluka omogućava da se postojeće mjere nastave i prošire.
Produženje vanrednog stanja omogućava:
-
Održavanje postojećih sankcija – zabrane putovanja, zamrzavanje imovine, zabrane poslovanja sa američkim subjektima.
-
Širenje liste sankcionisanih – Trampova administracija može u svakom trenutku uvrstiti nova imena i organizacije sa prostora RS.
-
Signal međunarodnoj zajednici – da SAD i dalje pažljivo prate politička dešavanja u Republici Srpskoj i da su spremne da djeluju kada ocijene da su međunarodni sporazumi ugroženi.
Uticaj na sankcionisane
Za lica koja se već nalaze pod američkim sankcijama, ova odluka znači:
-
Nema ukidanja mjera – sankcije ostaju na snazi i ne dolazi do njihovog automatskog preispitivanja.
-
Blokada imovine – sva imovina u SAD ostaje zamrznuta, a finansijske transakcije onemogućene.
-
Otežana međunarodna saradnja – sankcionisani pojedinci i firme postaju nepoželjni partneri i u poslovnim krugovima širom Evrope.
Prema mišljenju političkih analitičara, Tramp šalje jasnu poruku da neće biti tolerancije prema ponašanju koje se tumači kao prijetnja regionalnoj stabilnosti, bez obzira na to dolazi li ono iz političkih, institucionalnih ili ekonomskih krugova.
Produženje vanrednog stanja od strane predsjednika Trampa potvrđuje da Zapadni Balkan i dalje ostaje pod budnim okom američke administracije. Za Republiku Srpsku i njeno političko rukovodstvo, ovo je snažan signal da će svako udaljavanje od Dejtona i evropskih principa vladavine prava biti kažnjavano konkretnim mjerama.
Informaciju o produženju vanrednog stanja za Zapadni Balkan među prvima je objavio sarajevski portal Klix.ba, pozivajući se na zvaničnu objavu američke administracije u "Federalnom registru".
Čitaoci reporteri
Podjelite sa ostalim našim čitaocima ono što svakodnevno vidite, sa čime se susrećete, vaše utiske sa putovanja, neobične sutuacije kojima ste prisustvovali i zabilježili ih svojim foto-aparatom tokom ljetovanja, zimovanja, izleta... Pišite nam na našu email adresu:
